Vrijgevigheid: Deugd van de Maand

Wat is het meest bijzondere cadeau dat je ooit kreeg?

Deze vraag stond afgelopen december in de Deugdenadventkalender. Op 5 december, uiteraard. Ik denk dat Sinterklaas voor veel mensen symbool staat voor een vrijgevig persoon. Het volgende Sinterklaasfeest is pas over een half jaar. Nu is het juni, nú is vrijgevigheid de deugd van de maand. Wat past beter bij deze tijd van het jaar als symbool voor vrijgevigheid?

Voor mij zou dat Molly kunnen zijn, de hond waar ik momenteel op pas. Ze geeft mij zoveel aandacht, is enorm blij met mijn gezelschap en is uitbundig in het delen van haar plezier. Wat of wie is voor jou een symbool voor vrijgevigheid? Is dat gekoppeld aan doneren, schenken of iets geven dat materiële/geldelijke waarde heeft?

Wat betekent vrijgevigheid eigenlijk?

Volgens Aristoteles (384-322 v. Chr.) een Griekse filosoof uit de oudheid, geeft vrijgevigheid balans tussen tekort (gierigheid) en overmaat (verkwisting) en gaat het altijd om geld en materiële dingen. Opmerkelijk vind ik dat hij de deugd vrijgevigheid onmisbaar noemt voor een goed en gelukkig leven!

Synoniemen.net geeft als belangrijkste woorden met dezelfde betekenis: gulheid en liberaliteit.

Ik denk dat het Nederlandse woord voor deze deugd op zichzelf al lekker duidelijk is: een samenstelling van 'vrij' en 'geven'. Het is vrijwillig, niet gedwongen, een bereidheid om iets te geven.

Op de deugdenkaart staat het heel positief beschreven: je geeft opgewekt, zonder iets terug te verwachten.

Opgewekt geven

Vrijgevigheid is dus echt niet hetzelfde als wat geld aan een dakloze bedelaar geven om van hem af te zijn, of iets overmaken aan een aantal goede doelen om boven de drempel te komen voor de aftrek van de inkomstenbelasting.

Blijkbaar hoort er een bepaald gevoel bij vrijgevigheid: opgewektheid. Levenslust. Goedgemutstheid. Opgeruimdheid.

Waardoor krijg je dat gevoel? Waar komt levenslust vandaan? Ik heb er geen wetenschappelijk onderzoek naar gedaan en weet ook niet of dat bestaat, maar ik denk dat twee andere deugden daarin een heel belangrijke rol spelen: dankbaarheid en geloof.

• Dankbaarheid voor wat er is, 'dankbaarheid voor de onbeperkte rijkdom van het leven'.

• Geloof in genoeg. Geloof dat er genoeg is. Geloof dat jij genoeg bent.

Als je deze twee deugden inzet, ontwikkelt en nastreeft, transformeren ze jouw geven. Geven verandert dan in vrijgevigheid.

Vrijgevigheid maakt gelukkiger

Er is wél wetenschappelijk onderzoek gedaan naar geven. Onderzoekers aan de Universiteit van Arizona concluderen dat je je gelukkiger voelt wanneer je geeft. Ze toonden aan dat het een positief effect heeft op je hersenen: het geven van cadeaus of iets doen voor een ander, zorgt dat ons beloningssysteem in de hersenen actief wordt. Dit systeem maakt dopamine aan, een stofje dat zorgt voor een blij gevoel.

Ik herken dit. Ik word enorm blij van cadeautjes maken/bedenken/kopen voor anderen. Maar of dat te maken heeft met het beloningssysteem? Het voelt meer als een van de gemakkelijkste manieren om te laten zien dat ik om de ander geef. Om 'handen en voeten te geven' aan liefde. En dat kan ik alleen maar doen als ik in balans ben, levenslust heb, mij vanbinnen rijk voel.

Volgens mij is het niet het geven op zich dat gelukkiger maakt. Zoals ik hiervoor als schreef: Ik denk dat geven pas gelukkiger maakt als het getransformeerd is door dankbaarheid en geloof. Geven maakt gelukkiger als het vrijgevigheid is geworden. Oftewel: vrijgevigheid maakt gelukkiger!

Dat sluit prachtig aan bij deze uitspraak van John O'Donohue:

“There is a lovely idea in the Celtic tradition that if you send out goodness from yourself, or if you share that which is happy or good within you, it will all come back to you multiplied ten thousand times. In the kingdom of love there is no competition, there is no possessiveness or control. The more love you give away, the more love you will have.” 

*Een prachtig idee in de Keltische traditie is: als je goedheid uitzendt vanuit jezelf of als je dat deelt wat gelukkig of goed is in jou, komt dat tienduizend keer zo vaak terug. In het koninkrijk van de liefde is er geen concurrentie, geen bezitterigheid of controle. Hoe meer liefde je weggeeft, hoe meer liefde je zult ontvangen.

Het meest bijzondere cadeau

Ik begon met de vraag naar het meest bijzondere cadeau dat je ooit hebt gekregen. Nu denk ik dat die vraag niet gaat over de kern van vrijgevigheid. Dan moet hij anders geformuleerd worden:

Wat is het meest bijzondere cadeau dat je ooit hebt gegeven of ooit hoopt te geven? Het meest bijzondere dat je opgewekt gaf, zonder er iets voor terug te verwachten?

Ik vertelde al dat ik graag cadeautjes geef. Maar het meest bijzondere dat ik gaf, had ik op het moment zelf niet eens door. Het is het mooiste dat ik heb gegeven en nog heel vaak hoop te geven.

Een vriendin vertelde dat ze het enorm waardeerde dat ik er voor haar was op het moment dat zij heel diep zat had. Dat ik niet probeerde te sussen, niet probeerde op te lossen, rustig bij mijzelf bleef en haar de ruimte gaf om te voelen wat er te voelen was, erop vertrouwend dat het goed zou komen. Haar een veilige plek bood om weer tot zichzelf te komen. Ze noemde het een zachte landingsplek.

Wat was het een prachtig cadeau om dat te horen! En wat hoop ik dat nog vaak te mogen geven: een zachte landingsplek.

Nu maar flink oefenen met vrijgevigheid! ;-) 

---

Reflectievragen

1. Wat of wie is voor jou een symbool voor vrijgevigheid? Is dat gekoppeld aan doneren, schenken of iets geven dat materiële/geldelijke waarde heeft? 
   

2. Welke zin op de deugdenkaart spreekt jou op dit moment het meest aan? Waarom? 
   

3. Wat is het meest bijzondere cadeau dat je ooit hebt gegeven of ooit hoopt te geven?
   

   
   

---

Ik ben Anja Bol, deugdenenthousiasteling en vormgever van eigenwijze verhalen bij Studio Boldly. Als ondernemer met beperkte energie en concentratie, introvert en creatieve duizendpoot, weet ik hoe belangrijk

het is om trouw te zijn aan jezelf, aan je eigenheid.

Ik help vrouwelijke solo-ondernemers hun eigenheid te ontdekken, te omarmen en vervolgens te vertalen naar een huisstijl en/of boekontwerp.